بیشتر شهرهای این کشور دارای پارک‌های ملی و شهری سطح بالا هستند و همانند کشورهای غربی، هر شهر بزرگ در ترکیه دارای ناحیه تجاری است. ترکیه دارای شش همسایه آسیایی و دو همسایه اروپایی است که عبارت از جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ایران، گرجستان، عراق، سوریه و همسایه‌های اروپایی بلغارستان و یونان می‌باشد. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از شرق با دو دریای کوچک مرمره و اژه و از جنوب شرق با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. علاوه بر این، ترکیه دارای دو تنگه بسفر و داردانل است.
اطلاعات عمومی کشور ترکیه
| نام کشور | جمهوری ترکیه |
|---|---|
| نام بین‌المللی | REPUBLIC OF TURKEY |
| مساحت | 783562 کیلومتر مربع |
| جمعیت | 83,145,997 نفر در سال 2019 |
| پایتخت | آنکارا |
| مذهب | اسلام |
| زبان رسمی | ترکی استامبولی |
| واحد پول | لیر |
صادرات:
خودرو، قطعات یدکی، پوشاک و منسوجات، لوازم بهداشتی و آرایشی، فندق و خشکبار،حمل و نقل، ماشین آلات، فلزات، فلزات گرانبها، پلاستیک و لاستیک، مواد معدنی، محصولات گیاهی، مواد غذایی، مواد شیمیایی
واردات:
نفت، گاز، محصولات پتروشیمی، مواد معدنی، ماشین الات صنعتی، لوازم برقی منزل، برخی از محصولات کشاورزی
۱۰ شریک اول تجاری:
آلمان، عراق، امارات متحده عربی، چین، روسیه، آمریکا، ایتالیا،فرانسه، ایران، اسپانیا
از جمله کشورهایی که نماد ماه و ستاره را روی پرچم کشورشان دارند عبارت‌اند از جمهوری آذربایجان، ازبکستان، الجزایز، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، تونس، سنگاپور، مالزی، موریتانی و لیبی
این سرزمین به صورت مستطیلی قابل تصور است که طول آن از شرق تا غرب (از ارارات تا چناق قلعه) در حدود 1660 کیلومتر و عرض آن بطور متوسط 550 کیلومتر می‌باشد. شکل هندسی خاص ترکیه اثرات بسیار زیادی در توسعه اقتصادی آن ایفا کرده است.
موقعیت جغرافیایی ترکیه این مکان را بوجود اورده است که نقش دروازبان بخش اروپایی اتحاد شوروی سابق را بازی کند و این امر موجب عضویت این کشور در پیمان دفاعی اتلانتیک شمالی (ناتو) گردیده است. موقعیت خاص جغرافیایی ترکیه به عنوان پلی میان آسیا و اروپا در خلال هردو جنگ جهانی اهمیت ویژه ای حاصل نموده بود. اتحاد امپراطوری عثمانی با کشور المان در خلال جنگ جهانی اول خطر بسیار مهمی بر امپراطوری انگلستان از جهت دستیابی به هندوستان به حساب می امد و همچنین بی طرفی ترکیه در خلال جنگ جهانی دوم سبب شد که کشورهای محور نتوانند بطور وسیع گسترش حاصل کنند و به کانال سوئز برسند امروزه هم ترکیه به علت موقعیت ممتاز جغرافیایی نقس اساسی و تعیین کننده در منطقه دارد.
ترکیه در بین شش کشور آسیایی و دو کشور اروپایی قرار گرفته‌است. کشورهای هم‌مرز ترکیه عبارت‌اند از: در شرق با ایران ۴۹۹ کیلومتر، جمهوری آذربایجان ۹ کیلومتر، ارمنستان ۲۶۸ کیلومتر، و گرجستان ۲۵۲ کیلومتر؛ در جنوب شرقی با عراق ۳۵۲ کیلومتر و سوریه ۸۲۲ کیلومتر؛ در شمال غربی با یونان ۲۰۶ کیلومتر و بلغارستان ۲۴۰ کیلومتر.
کشور ترکیه ۸۱ استان دارد. مراکز همه استان‌ها به جز سه استان با خود استان هم‌نام هستند. سه استان نام‌برده عبارت‌اند از: ختای (مرکز: انتاکیه)، قوجاایلی (مرکز: ایزمیت)، سقاریه (مرکز: آداپازاری). هرکدام از استان‌های ترکیه به چندین بخش تقسیم شده‌است. بزرگترین شهرهای ترکیه به ترتیب: استانبول، آنکارا، ازمیر، بورسا، آدانا، غازی عینتاب، آنتالیا، قونیه و قیصریه هستند. استانبول بزرگترین شهر کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگه بسفر دو قاره آسیا و اروپا را جدا می‌کند و استانبول تنها شهري در دنياست كه در بين 2 قاره آسيا و اروپا واقع شده و طی هزاران سال پايتخت 3 امپراتوری بزرگ روم، بيزانس و عثمانی بوده است.
با توجه به نتایج سرشماری جمعیت مبنی بر سیستم ثبت آدرس (ADNKS)، جمعیت اتباع خارجی مقیم ترکیه نسبت به مدت مشابه سال قبل، با رشد 320,146 نفری، به رقم 1,531,180 نفر رسیده که 50.8% آن را مردان و 49.2% را زنان تشکیل می دهند. براساس آمار سال 2018 در ترکیه، نرخ افرادی که در مراکز استان و شهرستان ها زندگی می کردند 92.3% بوده، در حالی که این رقم در سال 2019، به 92.8% رسید. از سویی دیگر، نسبت افرادی که در بخش های کوچک و روستاها زندگی می‌کردند، از 7.7% به 7.2% کاهش یافته است. هنگامی که هرم جمعیتی ترکیه را در سال 2007 با 2019 مقایسه می کنیم، خواهیم دید به دلیل کاهش سرعت باروری و مرگ و میر، جمعیت سالمندان افزایش یافته و میزان میانگی سنی، افزایش یافته است.
در حالی که نرخ جمعیتِ شاغل که بین رده سنی 15-64 می باشند، در سال 2007 برابر 66.5% بوده که این میزان در سال 2019 به 67.8% افزایش یافت. از سویی دیگر، میزان جمعیت رده سنی 0-14 سال( گروه سنی کودک)، از 26.4% به 23.1% کاهش و نرخ جمعیت 65 سال و بالاتر نیز از 7.1% به 9.1% افزایش پیدا کرد.
طبق آخرین اطلاعات انجمن پناهندگان ( ژانویه 2020)، تعداد شهروند سوریِ ثبت شده در ترکیه، 3,571,175 نفر می باشد. نسبت سوری های ثبت شده در جمعیت ترکیه که تحت حمایت موقت قرار دارند نیز، 4.35% اعلام شد که از سوی موسسه آمار طی سال گذشته، برای ترکیه 82,003,882 نفر بوده است.
مطابق آمار سازمان ملل متحد، در ترکیه: 170 هزار افغان، 142 هزار عراقی، 42 هزار ایرانی و 5700 شهروند سومالی، زندگی می‌کنند.
فرهنگ ترکیه شامل فرهنگ‌ها و آیین‌هایی به شدت متنوع و ناهمگن است که از غرب آسیا، آسیای میانه، اروپای شرقی و سنت‌های قفقاز گرفته شده‌است. بسیاری از این سنت‌ها در ابتدا توسط امپراتوری عثمانی، یک کشور چند قومی و چند مذهبی گرد هم آمده بودند.
نخستین قانون اساسی جمهوری ترکیه که در سال ۱۹۲۴ میلادی تهیه شده است دین رسمی ترکیه را اسلام تعیین نموده است. لیکن در اصلاحات قانون اساسی سال ۱۹۲۸ این ماده قانونی حذف و با تأکید بر جدایی دین از سیاست، ترکیه کشوری با دولت و حکومت سکولار (جدایی دین از سیاست) معرفی گردیده‌است. مردمان کشور ترکیه اکثراً مسلمان هستند. تقریباً ۹۹٫۸% مسلمان و از این تعداد ۸۰% سنی و ۱۹٫۸% باقی مانده شیعه هستند. افرادی که دین مسیحی و یهودی دارند تنها ۰٫۲% از جمعیت این کشور را تشکیل داده اند. مسلمانان ترکیه بیشتر پیرو مذهب تسنن می‌باشند که از میان آنها حنفی‌ها بزرگترین گروه به‌شمار می‌آیند که عمدتاً در مرکز و غرب ترکیه ساکن هستند. شیعیان در مرز ایران سکونت دارند و اکثر آن ها از ایران به ترکیه مهاجرت کرده اند. شافعی‌ها با جمعیتی کمتر در مناطق شرقی ترکیه مستقرند و اکثراً کرد هستند. شمار پیروان مذاهب دیگر بسیار کم می‌باشد. روی هم رفته پیروان ادیان در ترکیه به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شوند:
الف) پیروان دین اسلام، که خود به چند مذهب تقسیم می‌شود و اهم آنها عبارتند از:
1. حنفی‌ها: جمعیت قابل ملاحظه‌ای از اهل سنت ترکیه را تشکیل می‌دهند.
2. شافعی‌ها: شاخه‌ای از اهل سنت است که پیروان آن را بیشتر کردها تشکیل می‌دهند.
3. علویان: علویان به چهار دسته تقسیم می‌شود و بنابر آمار رسمی دولت ترکیه حدود ۱۲ میلیون نفر پیرو دارد.
4. پیروان سایر فرق اهل سنت
ب) پیروان ادیان دیگر به‌جز اسلام، که در کل ۲ درصد از جمعیت ترکیه را تشکیل می‌دهند.
زبان رسمی مردم کشور ترکیه، ترکی استانبولی است که در گذشته با خط عربی (عثمانی) نوشته می‌شد و از زمان تشکیل جمهوری ترکیه توسط آتاترک در سال ۱۳۰۲ هجری خورشیدی (۱۹۲۳) با خط لاتین نوشته می‌شود؛ اگرچه سایر زبان‌های زنده دنیا نظیر کردی، زبان زازها و ترکی آذربایجانی را نیز می‌توان در این کشور یافت. در این میان گروههای قومی کوچکتری همچون ارمنیها، عربها، چرکسها و لازها با زبان و فرهنگ به خصوص خود در کشور ترکیه زندگی می‌کنند.
در ترکیه حدود ۷۰ % – ۷۵ % درصد مردم ترک، ۱۸ % درصد کرد که با زبان کردی کرمانج صحبت می‌کنند و ۷ % – ۱۲ % را سایر قومیت ها تشکیل می‌دهند. کردهای ترکیه بیشتر در جنوب شرقی و شرق کشور زندگی می‌کنند که از مهم‌ترین شهرهای کردنشین در کشور ترکیه می‌توان به دیاربکر و وان اشاره کرد.
محل زندگی گروههای قومی کوچک‌تر در ترکیه عبارتند از: آذربایجانی‌ها (شمال شرق)، لازها (شمال)، عربها (جنوب) و ارمنیها (استانبول).
ترکیه به عنوان نقطه تلاقی آسیا و اروپا به معنای دیگر تلاقی شرق و غرب جهان مشهور و مورد توجه است. از این رو وضعیت آبوهوایی در ترکیه نیز در بردارنده ی آبوهوایی متمایز و الگوهای آب و هوایی متفاوت است.
مناطق ساحلی در امتداد دریای مدیترانه و دریای اژه از آب‌وهوای مدیترانه‌ای، به همراه زمستان‌های مرطوب و تابستانهای گرم برخوردار است. این مناطق ساحلی در طول دوره تابستان یعنی از پایان ماه مه تا اواسط سپتامبر از مقاصد محبوب گردشگران به شمار می‌رود. آب‌وهوای بخش شرقی ترکیه در اواخر بهار (از آوریل تا مه) و اوایل پاییز (سپتامبر تا اوایل اکتبر) بسیار لذت‌بخش است. آب و هوا درکشور ترکیه در امتداد ساحل دریای سیاه از نوع آب‌وهوای قاره‌ای است در واقع دارای آبوهوایی معتدل در طول ایام سال بوده و دارای تابستان‌هایی با میانگین درجه حرارت 23 درجه سانتی گراد و زمستانی با 7 درجه سانتی گراد می‌باشد، در فصل تابستان شهرهای هم مرز با دریای سیاه مملو از گردشگران و علاقه‌مندان به روزهای گرم آفتابی و تفریحات دریایی است. و همان‌طور که گفته شد کشور ترکیه دارای گستره وسیع و متفاوتی از شرایط آبوهوایی است، در فلات آناتولی شاهد تفاوت درجه حرارت زیاد بین روز و شب خواهیم بود، در این فلات بارش باران بسیار ناچیز ولی در کمال تعجب بارش برف بیشتر رخ می‌دهد.در فصل زمستان میانگین دما به زیر صفر و در تابستان میانگین دما تا 23 درجه سانتی گراد افزایش می‌یابد.
درمنطقه آناتولی غربی و ساحل جنوبی آناتولی آب و هوای مدیترانه‌ای خفیف با درجه حرارت متوسط 9 درجه سانتی‌گراد در زمستان و 29 درجه سانتی‌گراد در تابستان را شاهد هستیم. در منطقه آناتولی شرقی یک زمستان طولانی وجود دارد، و برف بر روی زمین از ماه نوامبر تا پایان آوریل باقی می‌ماند. در تابستان متوسط دما به 17 درجه سانتی‌گراد و در زمستان‌های سرد دما به منفی 13 درجه سانتی‌گراد خواهد رسید. در منطقه جنوب شرق آناتولی، تابستانهای گرم و خشک، با دمای بالای 30 درجه سانتی‌گراد وجود دارد. بهار و پاییز عموما خفیف، اما در هر دو فصل تابستان و زمستان در این منطقه شاهد تغییر دمای ناگهانی خواهیم بود.
اقتصاد ترکیه
اقتصاد ترکیه ترکیبی از صنایع بومی و نوین است که روز به روز بر دامنه‌اش افزوده می‌شود. تولیدات فراوان کشاورزی ترکیه در سال ۲۰۰۵ رتبه هفتم جهان را بدست آورد و در سال ۲۰۰۶ برای ۱۱٫۲% از مردم ترکیه اشتغال ایجاد کرد. بخش خصوصی اقتصاد ترکیه نیز قوی و به سرعت در حال رشد است و نقش مهمّی در بانکداری، حمل و نقل و ارتباطات دارد. در سال‌های اخیر اقتصاد ترکیه رشد خوبی داشته و رشد ۸٫۹% و ۷٫۴% را در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ به دست آورده‌است.
تولید ناخالص داخلی ترکیه (برابری قدرت خرید) در رده ۱۳ ام جهان قرار دارد و این کشور ۱۹ امین تولید ناخالص داخلی بزرگ جهان را در اختیار دارد. ترکیه همچنین از اعضای مؤسس سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و گروه ۲۰ است. ترکیه گسترش و امکانات بسیاری هم در صنعت خودروسازی داشته‌است به طوریکه بیش از ۱٫۳ میلیون وسیله نقلیه در سال ۲۰۱۵ تولید کرده و به عنوان چهاردهمین سازنده بزرگ اتومبیل جهان در رتبه‌بندی جای گرفته‌است. ترکیه در سال ۲۰۱۹ نخستین خودروی ملی خود را ساخت که توسط پینینفارینا طراحی شد و رجب طیب اردوغان آن را نشانه‌ای از توسعه کشور دانست. این کشور در کشتی‌سازی پیشرفته است و محصولات آن به کشورهای اروپایی نیز صادر می‌شوند. با توجه به تلاش دولت برای برابرتر کردن سیاست‌های اقتصادی، ترکیه دارای کارخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی بزرگ و مشهور جهانی است و بسیاری از کارخانه‌های کشور توانسته‌اند بخش‌های بزرگی از بازار اروپا را در اختیار بگیرند. برندهای ترکیه‌ای مانند بکو و وستل از بزرگترین تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی در اروپا به‌شمار می‌روند و هزینه بالایی را برای تحقیق و توسعه در فناوری‌های جدید مرتبط با محصولات خود، سرمایه‌گذاری می‌کنند.
دیگر بخش‌های مهم اقتصاد ترکیه عبارتند از بانکداری، ساختوساز، لوازم خانگی، الکترونیک، پوشاک و منسوجات، محصولات پتروشیمی، مواد غذایی، گردشگری، صنعت ماشین آلات و مواد غذایی ترکیه در بسیاری از کشورهای اروپایی به‌طور پیوسته در دسترس هستند.
صنایع ترکیه مدرن و گسترده شده و توانسته‌اند علاوه بر کشورهای اروپایی، بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه را هدف صادرات قرار دهند به نحوی که در کنار کشورهای اروپایی مثل آلمان، کشورهایی از خاورمیانه از جمله ایران و عراق، واردات بسیار بالایی از ترکیه داشته‌اند. گفته می‌شود که پتانسیل اقتصادی استانبول، یکی از 6 رتبه اول در جهان است. اتاق بازرگانی استانبول 30 درصد از کل شرکت‌های تجاری ترکیه و بزرگترین اتاق بازرگانی جهان است. این اتاق یکی از قدرتمندترین قطب‌های تجاری جهان است. این شهر مرکز تجارت کشور ترکیه به حساب می‌آید و 35 درصد خدمات شغلی کشور بر دوش آن است.
خبرگزاری دولتی ترکیه در گزارشی به بررسی وضعیت اقتصاد این کشور در سال ۲۰۱۹ پرداخت. باتوجه به بحران ارزی و باقی ماندن نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی ترکیه نتوانست به سطوح بالای دو سال قبل بازگردد اما سرانجام پس از 5/1 سال رشد منفی یا صفر درصد اقتصاد ترکیه سرانجام در سه ماهه سوم امسال موفق شد با رشد 9/0 درصدی از رکود خارج شود.
در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ صادرات ترکیه با 8/1 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل خود به 2/88 میلیارد دلار رسید که رکورد جدیدی برای این کشور محسوب می‌شود. در دوازده ماه منتهی به نوامبر نیز ترکیه 5/165 میلیارد دلار صادرات به دیگر کشورها داشته است.
در حوزه نرخ تورم نیز پس از تورم ۲۵ درصدی اکتبر سال ۲۰۱۸ که بالاترین سطح ۱۵ سال اخیر محسوب می شود، نرخ تورم روندی نزولی به خود گرفته است تا جایی که تورم اکتبر امسال به 55/8 درصد رسید که در طول سه سال اخیر بی سابقه بوده است.
ترکیه در حوزه گردشگری نیز عملکرد موفقی داشت به گونه ای که این کشور با جذب 4/36 میلیون گردشگر، 6/26 میلیارد دلار درآمد در حوزه گردشگری کسب کرد. دولت ترکیه امسال از سند افق ۲۰۲۳ با هدف رسیدن تولیدات ناخالص داخلی به بالای یک تریلیون دلار رونمایی کرد.
امسال روند کاهشی ارزش لیر ادامه داشت و پس از ثبت متوسط نرخ برابری 18/5 لیر در برابر دلار در سال قبل، این نرخ امسال به 9/5 لیر افزایش پیدا کرده است هر چند که لیر در حال حاضر موقعیت بهتری نسبت به تابستان دارد.
ترکیه همچنین امسال برای نخستین بار موفق شد تا به جمع کشورهای با شاخص توسعه انسانی بسیار بالا وارد شود. این کشور در بین ۱۸۹ کشور جهان، پنجاه و نهمین کشور از نظر توسعه انسانی از سوی دفتر برنامه توسعه سازمان ملل معرفی شده است.
صنعت و تولیدات داخلی؛ نفت ترکیه
ترکیه باوجود فاصله کمی که از ایران دارد چاه‌ها و زمین‌هایش از نفت خالی هستند. همین مسئله باعث گردیده است صنعت و تولید داخلی این کشور اقتصاد آن را می‌چرخانند. عمده هزینه‌های این کشور از تولیدات ناخالص داخلی تامین می‌شود. به عنوان مثال، درب‌های چوبی یا مبلمان بخش‌هایی از این مسئله است. بر طبق پیش‌بینی دولت ترکیه تا سال 2020 تولید ناخالص این کشور به 2 تریلیون دلار می‌رسد. این مسئله تا جایی پیش می‌رود که اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که ترکیه قدرتمندتر شده و یکی از بهترین کشورهای جهان می‌شود.
با توجه به بنادر تجاری قوی، ترکیه می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری در زمینه تجاری باشد. بیشترین سهم تولید این کشور مربوط به بخش نساجی و تولید پوشاک است. پس از آن صنایع پالایش نفت، فولاد، ذوب‌آهن، شیمیایی، صنایع غذایی، خودروسازی و ماشین‌سازی سهم عمده تامین درآمد این کشور را به دوش می‌کشند.
خودروسازی؛ یکی از صنایع مهم اقتصاد ترکیه
بخش خودروسازی ترکیه در منطقه «مرمره» متمرکز شده است. این صنعت به خوبی در سال‌های اخیر رشد کرده تا جایی که در سال 2017 این کشور رتبه هفدهم تولیدکنندگان خودرو سواری جهان را به خود اختصاص داده است. این رتبه تنها دو عدد با کشوری مانند انگلستان فاصله دارد. مهم‌ترین تولیدات کارخانه‌های این کشور فور اتوسان، فیات توفاش، تویوتا ترکیه و هیوندایی آسان هستند و اغلب به اروپا صادر می‌شوند.
اهمیت ساختوساز در ترکیه
باوجود خانه‌های بسیار زیادی که در سطح این کشور مشاهده می‌شد، رشد مهاجرت به ترکیه و البته رشد جمعیت خودش، منجر به این می‌شود که ساختوساز به بخشی از نیاز روزمره کشور برای ساخت آینده‌ای بهتر تبدیل شود.
معماری ترکیه را می‌توان گفت همگام با معماری جهانی دانست. خانه‌های این کشور همپای جهان در حال زیباتر و پیشرفته شدن هستند. شاید بد نباشد که به زمینه ساخت و ساز برای سرمایه‌گذاری در این کشور فکر کنید. برای اینکه دید بهتری داشته باشید بد نیست بدانید که این صنعت یکی از فعال‌ترین پیمانکاران جهان است. در سال 2007 این شرکت در فهرست بهترین مهندسی‌های عمران جهان پس از آمریکا و چین در جایگاه سوم قرار گرفت.
گردشگری؛ بخشی جدا نشدنی از اقتصاد ترکیه
گسترده شدن ارتباطات جهانی در هر چه که بد عمل کرده باشد در کمک به گردشگری خوب عمل کرده است. درواقع هر مقصد گردشگری خوب به واسطه مسافرش است که تبلیغ می‌شود.
یک گردشگر با صرف ورودش پول جهانی را وارد بازار و چرخه اقتصادی کشور میزبان می‌کند. همین مسئله از گردشگری یک صنعت ساخته است. ترکیه توانسته است در این زمینه گام‌های بلند و بزرگی بردارد و از آنتالیا که مقصد تابستانی جذابی است گرفته، تا میلیون‌ها جاذبه تاریخی‌ای که دارد.
علاوه بر این امکانات فراهم شده برای توریست‌ها مثل هتل یا رستوران‌های متنوع جهانی یا آزادی پوششی که مردم می‌توانند داشته باشند، جمعیت بسیار زیادی را به این کشور سرازیر کرده است. گردشگری ترکیه می‌تواند به یکی از زمینه‌های خوب برای سرمایه‌گذاری بدل شود.
این کشور سالیانه پذیرای 40 میلیون نفر گردشگر از سرتاسر جهان است و دولت نیز در این راستا از هیچ سرمایه‌گذاری و حمایتی کوتاهی نمی‌کند.
کشاورزی و دامپروری در ترکیه:
ترکیه آب و هوایی معتدل و طبیعتی زیبا و باورنکردنی دارد. پس چندان دور از انتظار نیست که کشاورزی یکی از قطب‌های اقتصادی این کشور باشد. زیرا ترکیه یکی از بهترین مناطق آسیا برای این مسئله است. صادرات فراورده‌های کشاورزی بخش مهمی از اقتصاد ترکیه است.
ترکیه طبق آمار سال 2005 درزمینه تولید محصولات کشاورزی در رتبه هفتم جهان قرارگرفته است. با اینکه ایران سال‌های اخیر درگیر خشکسالی بوده، ترکیه همچنان بارش کافی برای محصولات خود داشته است. تولید اول جهانی میوه‌هایی مانند فندق، زردآلو، انار، گیلاس و انجیر در دست این کشور است. علاوه بر این ترکیه درزمینه تولید نخود، رتبه دوم، خیار، سیب‌زمینی، بادمجان، فلفل سبز، عدس، پسته، رتبه سوم، پیاز و زیتون، رتبه چهارم، چغندر قند، رتبه پنجم، تنباکو، سیب و چای، رتبه ششم جهان را به خود اختصاص داده است.
کشاورزی این کشور از تکنولوژی روز جهانی بهره گرفته است به همین دلیل می‌توان گفت که به‌سادگی و با تغییر شرایط جوی، اوضاع این کشور از این نظر تغییر نمی‌کند.
در ادامه کشاورزی نباید اهمیت دامپروری و رشد آن در اقتصاد ترکیه را از قلم انداخت. درواقع این کشور رتبه سوم جهان در زمینه صادرات شیلات و آبزیان را به خود اختصاص داده است. 80 درصد حجم محصولات شیلات این کشور به اروپا صادر می‌شود و علاوه بر این در دیگر تولیدات نیز این کشور آمار خوبی دارد. به عنوان در سال 2016 و در سه ماهه نخست سال، این کشور 270 هزار تن تولید گوشت قرمز داشته است.
چکیده آمار تجارت خارجی ترکیه
کشور ترکیه در سال 2018 حدود 168 میلیارد دلار کالا به کشورهای مختلف جهان صادر کرده که نسبت به سال قبل از آن حدود 7 درصد افزایش داشته است. ترکیه حدود 57 درصد از کالاهای صادراتی خود را به کشورهای اروپایی و مابقی آن را بیشتر به کشورهای آسیایی صادر کرده است. این کشور یکی از مهم‌ترین کشورهای صادرکننده پوشاک و محصولات صنعتی در خاورمیانه و منطقه به شمار می‌رود.
در بحث واردات کشورهای آسیایی سهم قابل توجهی از کالاهای وارداتی ترکیه دارند. البته باز هم برخی کشورهای اروپایی نظیر آلمان میزان قابل توجهی به ترکیه کالا صادر می‌کنند. ایران نیز سهمی بیش از 3 درصد از تامین نیازهای وارداتی ترکیه دارد.
صادراتمجموع صادرات کشور ترکیه در سال ۲۰۱۷ ، ۱۶۶ میلیارد دلار بود که همین امر این کشور را به ۲۷ مین صادر کننده بزرگ جهان تبدیل کرد. بیشترین کالای صادراتی ترکیه به ترتیب شامل منسوجات، حمل و نقل، ماشین آلات، فلزات، فلزات گرانبها، پلاستیک و لاستیک، مواد معدنی، محصولات گیاهی، مواد غذایی، مواد شیمیایی، متفرقه، سنگ و شیشه، کالای کاغذی، محصولات حیوانی، سازه ها، چربی ها و روغن های نباتی، کفش و کلاه، پوست حیوانات، محصولات چوبی و اسلحه می باشد.
بیشترین حجم صادرات کشور ترکیه در سال 2018 به ترتیب به کشورهای آلمان (9.61 درصد)، انگلیس (6.61 درصد)، ایتالیا (5.69 درصد)، عراق (4.97 درصد)، آمریکا (4.95 درصد)، اسپانیا (4.59 درصد) و فرانسه (4.34 درصد) و برخی کشورهای دیگر صورت گرفته است.
وارداتدر سال 2018 ترکیه بیشترین میزان نیازهای وارداتی خود را به ترتیب از کشورهای روسیه (9.86 درصد)، چین (9.29 درصد)، آلمان (9.15 درصد)، آمریکا (5.55 درصد)، ایتالیا (4.55 درصد)، هندوستان (3.38 درصد)، فرانسه (3.32 درصد) و ایران (3.11 درصد) و سایر کشورهای دیگر تامین کرده است.
در سال 2018 کشور ترکیه بالغ بر 223 میلیارد دلار کالا از سراسر جهان وارد کرده که بخشی از آن از کشورهای اروپایی و بخشی دیگر از کشورهای آسیایی و آمریکای شمالی بوده است.
کشورهای برتر صادرکننده به ترکیه عبارتند از: چین، آلمان، روسیه، ایتالیا و ایالات متحده آمریکا. بیشترین مبدا واردات به ترتیب در قاره های اروپا، آسیا، آمریکای شمالی، آفریقا، آمریکای جنوبی و اقیانوسیه می باشد.